Theo truyền thuyết, một người đánh cá tên là Lê Thận kéo lưới bắt được lưỡi gươm. Thận tặng chủ tướng thanh gươm có đề hai chữ "Thuận Thiên". (Thận đi theo Lê Lợi chống lại quân Minh). Có lần Lê Lợi tìm được chuôi gươm nắp vừa vặn với lưỡi gươm của Thận. Nhờ đó, Lê Lợi đánh đuổi được giặc Minh. Lê Lợi lên ngôi vua; một hôm, cưỡi thuyền rồng dạo chơi hồ Lục Thuỷ, rùa vàng nổi lên đớp mất thanh gươm thần rồi lặn xuống. Từ đó hồ Lục Thuỷ được gọi là hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm (trả kiếm).