Theo quan niệm của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên thì lỗ tai phải to rộng, dái tai phải dài mới là tiêu chuẩn để đánh giá cái đẹp. Nhất là đối với phụ nữ, người Mạ còn coi đây như là một tiêu chí để đánh giá lười biếng hay chịu thương, chịu khó (nếu lỗ tai căng to thì chứng tỏ người đó siêng năng,chăm chỉ).

Để có thể căng tai, đầu tiên người ta phải dùng dùi nhọn hoặc gai cây chanh xuyên lỗ ở dái tai, rồi dùng nước gừng đun sôi để rửa hàng ngày. Thỉnh thoảng, họ phải vê, xoay gai chanh hoặc lõi gỗ khi xuyên để lại trong dái tai để tạo lỗ. Khi vết thương lành hẳn, họ dùng lõi gỗ nhỏ hoặc tre để căng dần đến một độ lớn nhất định thì có thể thay thế bằng vòng lồ ô có dạng khuyên tròn để căng cho to dần. Theo quan niệm của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên thì lỗ tai căng càng to thì càng đẹp và càng chứng tỏ được sự quyền quý. Thường những nhà giàu có thì căng tai bằng ngà voi, những nhà nghèo thì dùng lồ ô để căng tai. Ngà voi căng tai thường được mua của người Thái Lan thông qua trao đổi hàng hóa, nhưng cũng có nơi họ săn voi cắt lấy ngà và tự làm vật căng tai.

Cà răng căng tai thường được hiểu là để làm đẹp, chứng tỏ lòng dũng cảm, cũng như được công nhận đã trưởng thành theo quan niệm của một số tộc người ở Tây Nguyên, nhưng theo lời của già làng Y Bhiong Niê (A ma H’loan) người Ê đê ở buôn A kõ D’hong (phường Tân Hội, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lăk) thì tục cà răng còn xuất phát từ một câu chuyện tình bi thương của một đôi trai gái của hai bộ tộc. Chàng và nàng đã từng quấn quýt bên nhau như đôi chim chơ rao mỗi khi lên rừng, đi rẫy và đã cùng nguyện ước một ngày được nên vợ nên chồng. Nhưng khi đôi trẻ về thưa với mẹ cha và những người lớn trong bộ tộc thì không được chấp thuận. Chàng đã nài nỉ đến khô cả cổ, nàng đã khóc cạn hết cả nước mắt mà vẫn không lay chuyển được người lớn thay đổi quyết định. Quá thương nhau, họ cảm thấy cuộc sống thật vô nghĩa nếu không được ở bên nhau.Vì vậy hai người đã hẹn nhau lên rừng lấy củi để gặp mặt và yêu thương một lần như vợ chồng. Sau đó, đôi trai gái tội nghiệp đã lấy dây rừng tự trói chặt hai thân vào nhau rồi cùng cắn lưỡi tự tử. Sau cái chết bi thương của họ, già làng của các bộ tộc trong vùng đã họp lại để cùng đưa ra một quyết định và sau đó đã trở thành luật tục là con trai, con gái khi tới tuổi trưởng thành đều phải cà răng để không thể làm chuyện dại dột là cắn lưỡi tự tử vì tình nữa.

Tục cà răng căng tai là một trong những nét văn hóa đặc trưng phản ánh nhân sinh quan và quan niệm về cái đẹp của một số tộc người ở Tây Nguyên. Nó đã từng tồn tại một thời gian dài trong lịch sử, nhưng ngày nay với cuộc sống hiện đại, hội nhập và giao lưu văn hóa nên nhận thức và quan niệm của đồng bào cũng đã có nhiều thay đổi. Tục cà răng căng tai không còn tồn tại và phổ biến ở các tộc người vùng Tây Nguyên như trước đây mà chỉ thấy ở thế hệ người già từ 60 - 70 tuổi trở lên. Các chàng trai, cô gái Tây Nguyên ngày nay không còn phải khổ sở vì phải chịu những cực hình để “làm đẹp” theo quan niệm xưa. Họ tự do và tươi tắn hơn với hàm răng trắng bóng và cặp bông tai xinh xắn thay cho vòng lồ ô hay cặp căng tai bằng ngà voi nặng trĩu trước đây./.